Gemeente Amsterdam & de externe schuld

Er is veel te doen over de schuldpositie van de gemeente Amsterdam. Een bedrag van € 10 miljard is de wereld in geholpen wat veel reaguurders op social media aandragen en hiermee stellen dat de gemeente Amsterdam bijna failliet is.

De externe schuld van de gemeente Amsterdam is in werkelijkheid voor het jaar 2024 geraamd op € 6,9 miljard, de prognose is dat dit in 2025 stijgt naar € 7,5 miljard. De meerjarenraming in Begroting 2025 gemeente Amsterdam prognosticeert een externe schuld van € 8,9 miljard* voor 2028.

Voornoemde € 10 miljard externe schuld is afkomstig van de gespecialiseerde bijdrage van toenmalig fractievoorzitter VVD Amsterdam Claire Martens. Zij hield voor dat wanneer de externe schuld meer dan € 10 miljard bedraagt, er niet meer bij de speciale banken voor gemeenten kan worden geleend en de gemeente dan de kapitaalmarkt op moet, zoals lenen bij Goldman Sachs.

Dit hield VVD Martens voor omdat de geraamde externe schuld richting de € 10 miljard gaat, maar dan wel in de meerjarenbegroting. Daar is momenteel dus nog geen sprake van edoch dit is wel terecht ingebracht.

(Naschrift 19 september 2025: de € 10 miljard externe schuld komt wel voor in concept-begroting 2026 Amsterdam)

Een absoluut bedrag, zoals de externe schuld in miljarden euro’s, geeft niet weer of de schuld houdbaar is. Simpel gesteld, wanneer een miljardair een schuld aangaat, is dit anders dan voor iemand met een laag inkomen. Om te beoordelen of de schuld betaalbaar is voor de gemeente, zijn er financiële kengetallen zoals de schuldquote, een landelijke maatstaf. Dit getal beziet hoe de externe schuld zich verhoudt tot de begroting (inkomen). Ook is er de solvabiliteit die deze schuld afzet tegen het bezit.

Het is redelijk simpel, aan de hand van deze financiële kengetallen is de schuldpositie van de gemeente Amsterdam goed houdbaar**. Onderstaand ziet u de weergave ervan in Begroting 2025. 

Click op het plaatje en deze opent goed leesbaar in een nieuw venster, de tekst gaat eronder door.

Financiële kengetallen - Begroting 2025 gemeente Amsterdam
Financiële kengetallen – Begroting 2025 gemeente Amsterdam

Hier is niet alles mee gezegd want de rente stijgt waarmee er aanzienlijke bedragen extra aan rente moeten worden betaald. Per € 100 miljoen externe schuld is er momenteel een rente van € 3,25 miljoen mee gemoeid. Deze rente moet opgebracht bij meer schuld, en wordt bespaard bij minder schuld. Politiek partijen in gemeenteraad Amsterdam verschillen van mening over wat wenselijk is.

Als laatst, de ontwikkeling van de externe schuld gemeente Amsterdam weergegeven vanaf 2016 (click op het plaatje en deze opent goed leesbaar in een nieuw venster):

Ontwikkeling externe schuld gemeente Amsterdam - Begroting 2025
Ontwikkeling externe schuld gemeente Amsterdam – Begroting 2025

 

*de externe schuld van gemeente Amsterdam wordt jaar in jaar uit te hoog geraamd, in Begroting 2025 hebben de gespecialiseerde ambtenaren daarom per jaar € 100 miljoen in mindering gebracht op de ontwikkeling van de externe schuld. Zonder dit zou deze schuld voor 2028 op € 9,3 miljard zijn geprognosticeerd

**ondergetekende verwerpt de achterliggende berekening van de schuldquote omdat dit een artificiële uitkomst geeft maar ook omdat gemeenten onderling worden vergeleken met dit financiële kengetal terwijl dier begrotingen onvergelijkbaar zijn. Ook de solvabiliteit is een arbitrair instrument voor een gemeente (die lantaarnpalen, bruggen en rails op de balans heeft staan)