De coalitie van PvdA, GroenLinks en D66 te Amsterdam geeft maar wat graag ‘het rechtse kabinet’ overal de schuld van. Zo beweren raadsleden ervan dat er door ‘het rechtse kabinet’ is bezuinigd op het Gemeentefonds en deze hierdoor daalt.
Is dit waar?
Het antwoord is ‘Nee’. Er is per 2029 een structurele daling van afgerond € 90 miljoen van het Gemeentefonds. Dit is waar en hier begint het politiek spel. De coalitie wijt dit aan ‘het rechtse kabinet’, maar in werkelijkheid komt deze daling doordat het aantal huishoudens met een laag inkomen is gedaald waardoor het Gemeentefonds € 43 miljoen structureel daalt. Dit is technisch, niet politiek, en dat is ook het geval bij een andere voorname oorzaak van de daling van het Gemeentefonds: de eigen verdiencapaciteit. De WOZ-waarde stijgt, het Gemeentefonds wordt geminderd met het bedrag dat de gemeente aan OZB kan innen. Dan daalt het Gemeentefonds wel maar dit hoort via hogere OZB-opbrengsten geen daling van de inkomsten te betekenen. Of het college van B&W Amsterdam werkelijk die hogere WOZ-waarde doorrekent in de OZB, is onbekend. Begroting 2026 gemeente Amsterdam (pdf) geeft niet weer of de gemeente evenveel aan OZB int als het Gemeentefonds wordt geminderd met de eigen verdiencapaciteit.
Een goede blik op de begroting levert de volgende conclusie tav die eigen verdiencapaciteit: de OZB-opbrengsten stijgen €10 miljoen maar dit is afkomstig van het zakelijk vastgoed en niet van de huiseigenaren. Dit impliceert dat de gemeente algemene middelen toelegt op de OZB: er wordt minder aan OZB geïnd dan het Gemeentefonds wordt geminderd met de eigen verdiencapaciteit. Ondergetekende noemt dit de ‘grachtengordelsubsidie’.
De linkse coalitie stelt deze grachtengordelsubsidie nooit aan de orde, dit is niet nieuw. Waar ‘het rechtse kabinet’ de schuld krijgt van de linkse coalitie te Amsterdam, is de werkelijkheid dat deze linkse coalitie de grachtengordel, maar ook de Zuidas, subsidieert met te lage OZB.
De stelling dat het Gemeentefonds daalt door ‘bezuinigingen van het rechtse kabinet’, is onjuist. Het Gemeentefonds daalt wel maar dit is door techniek en is niet ingegeven door een politiek besluit van het ‘het rechtse kabinet’.
Begroting 2026 Amsterdam bericht tevens over de extra middelen voor de Jeugdzorg maar dit is na 2027 nog onzeker. Er is een vervolgonderzoek ingesteld door de commissie Van Ark en het college rekent erop dat de aanvullende middelen voor de Jeugdzorg blijvend zullen zijn. Hier een politiek voorschot nemen op ‘bezuiniging’, is onjuist, het budget is zelfs al in de begroting opgenomen. Tot nu komen de voorspellingen van het college uit, nl dat het Rijk alsnog over de brug komt. Het college van B&W neemt dit bedrag dan ook op in de begroting, een ‘ramingsrisico van € 33 miljoen’.
Bijgaand screenshots uit concept-begroting 2026, ter onderbouwing, click op het plaatje en deze opent goed leesbaar in een nieuw venster:
